Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2019

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ : 15 Νοεμβρίου

Ο Humphry Davy ανακοίνωσε την στοιχειακή φύση του χλωρίου (Cl) σαν σήμερα το 1810

Χλώριο, υγροποιημένο υπό πίεση 7,4 bar
σε θερμοκρασία δωματίου, που απεικονίζεται σε
αμπούλα χαλαζία ενσωματωμένη σε ακρυλικό γυαλί.
Πριν απ' αυτό πιστεύανε ότι το χλώριο ήταν μια ένωση και όχι ένα στοιχείο, που το ονόμαζαν οξυμουριατικό οξύ (μουριατικό οξύ είναι το HCl), μέχρις ότου ο βρετανός χημικός και εφευρέτης παρουσίασε την ανακάλυψή του στην Βασιλική Εταιρεία στο Λονδίνο.

Το στοιχειακό χλώριο πιθανότατα απομονώθηκε για πρώτη φορά γύρω στο 1200 με την ανακάλυψη του βασιλικού νερού (aqua regia) που έχει την ικανότητά να διαλύει το χρυσό, αφού το αέριο χλώριο είναι ένα από τα προϊόντα της αντίδρασης αυτής. Αλλά δεν αναγνωρίστηκε ως νέα ουσία.

Περί το 1630, το χλώριο αναγνωρίστηκε ως αέριο από τον φλαμανδό χημικό και ιατρό Jan Baptist van Helmont. Το στοιχείο εξετάστηκε για πρώτη φορά λεπτομερώς το 1774 από τον Σουηδό χημικό Carl Wilhelm Scheele και αυτός πιστώνεται με την ανακάλυψη του. Το αποκαλούσε «αποφλογισμένο αέρα του μουριατικού οξέος» αφού είναι ένα αέριο (που τότε ονομαζόντουσαν «αέρας») και προέρχεται από το υδροχλωρικό οξύ (τότε γνωστό ως «μουριατικό οξύ»). Αλλά δεν κατάφερε να καθιερώσει το χλώριο ως στοιχείο, πιστεύοντας λανθασμένα ότι ήταν το οξείδιο που ελήφθη από το υδροχλωρικό οξύ (βλ. Θεωρία του φλογιστόν). Το νέο στοιχείο μέσα σε αυτό το οξείδιο ονομάστηκε μουριάτικουμ (muriaticum). Ανεξάρτητα από αυτό που σκέφτηκε, ο Scheele είχε απομονώσει το χλώριο μέσω της αντίδρασης MnO2 (ως ορυκτό πυρολούτη) με HCl:
4 HCl + MnO2 → MnCl2 + 2 Η2Ο + Cl2

Το 1809, ο Joseph Louis Gay-Lussac και ο Louis-Jacques Thénard προσπάθησαν να αποσυνθέσουν τον "αποφλογισμένο αέρα του μουριατικού οξέος", μέσω της αντίδρασης αυτού με ξυλάνθρακα για να απελευθερώσουν το ελεύθερο στοιχείο muriaticum (και διοξείδιο του άνθρακα). Όμως δεν πέτυχαν και δημοσίευσαν μια έκθεση στην οποία εξέτασαν την πιθανότητα ότι ο «αποφλογισμένος αέρας του μουριατικού οξέος» είναι ένα στοιχείο, αλλά δεν ήταν πεπεισμένοι.

Το 1810, ο Sir Humphry Davy επιχείρησε ξανά το ίδιο πείραμα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ουσία ήταν όντως ένα στοιχείο και όχι μια ένωση. Ανήγγειλε τα αποτελέσματά του στην Βασιλική Εταιρεία στις 15 Νοεμβρίου εκείνου του έτους. Το επόμενο έτος ονομάστηκε αυτό το νέο στοιχείο "χλώριο", από την ελληνική λέξη χλωρός (chlōros), που σημαίνει πράσινο-κίτρινο. Επίσης αρχικά χρησιμοποιήθηκε για το χλώριο το 1811 από τον Johann Salomo Christoph Schweigger το όνομα "αλογόνο", που σημαίνει "παραγωγός αλατιού", αλλά επεκράτησε να ονομάζονται αλογόνα όλα τα στοιχεία της VIIA ομάδας.

Από τη: Royal Society of Chemistry (RSC)
Εικόνα: By Alchemist-hp (talk) (www.pse-mendelejew.de) - Own work, FAL, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10604322 

Σαν σήμερα στη ΧΗΜΕΊΑ :  15 Νοεμβρίου


Η προηγούμενη μέρα                      Όλο το Φθινόπωρο                     Η επόμενη μέρα